قره تپه شهریار / معرفی جاذبه های گردشگری شهریار

گزارش شهریارنگار:این تپه در روستای جوکین از توابع شهریار در ۴۰ کیلومتری جنوب غرب تهران قرار دارد.
خانه های تپه در غرب آن ساخته شده اند و در شرق تپه محلی برای دفن مردگان قرار دارد. خانه ها خشتی بودند که خشت آنها قبل از مصرف مقداری حرارت دیده بود. همچنین از گل اخری برای رنگ آمیزی دیوارها استفاده می شد. اثر چند کوره هم در روستا پیدا شده است. سفالهای این تپه باستانی دست ساز و خشن هستند ولعاب گلی غلیظ دارند و نقوش تزیینی آنها را خطوط هندسی تشکیل می دهند. بز کوهی روی سفالها دیده می شود و روی یکی از سفالها نقش یک زرافه نیز کشیده شده است که در نوع خود بی نظیر است.

قره تپه ، تپه ای با قدمت هفت هزار ساله

این تپه در نزدیکی میدان نماز شهریار در ۴۰ کیلومتری جنوب غرب تهران قرار دارد.
قره‌تپه با هفت هزار سال قدمت از مهم‌ترین آثار باستانی شهرستان شهریار به شمار می‌رود و به همین دلیل مسئولان در تلاش برای راه‌اندازی موزه در منطقه و ارتقای گردشگری آن هستند .
از لحاظ باستان شناسی این شهرستان را عمدتا با محوطه معروف قره_تپه می شناسند. این تپه در سال ۱۹۵۶ توسط برتون بروان از موزه لندن مورد مطالعه و اقدام به حفر گمانه های آزمایشی نموده و در سال ۱۹۷۹نتیجه آن را به چاپ رسانید . در حفر گمانه ها تعدادی ابزار سنگی ، تیغه های فلینت ، مهره سرودک و تعدادی ظروف منقوش سفالی را ضمن کاوش بدست آورد ولی در بررسی های همه جانبه و مطالعه سفالهای سطح تپه قدمت این تپه به هزاره های چهارم و پنجم پیش از میلاد می رسد . قره تپه در دوران سیلک و حصار بوده است در جریان حفاری یک کاسه پایه بلند بدست آمده که پس از بازسازی ظرف شسته و برای خشک شدن کنار یک بخاری برقی گذاشته شد پس از گذشت چند دقیقه تمام فضای اتاق با بویی شبیه به بوی گل یاس آکنده شد که توضیحی که در این باره منتشر می شود، احتمالا گل هایی را در آب ریخته و تکان می دادند تا عصاره گل با آب مخلوط شود سپس این آب را داخل کاسه می رختند اگر این کار در یک دوره زمانی مکررا انجام می شد مقداری از عصاره گل جذب خلل فرج سفال شده و شستن و خشک شدن مجدد کاسه می تواند باعث ظهور مجدد عطر گل حتی پس از گذشت هزاران سال گردد اگر این تفسیر درست باشد روشنگر این است که مردم آن زمان چیزی شبیه به عطر اولیه را دوست داشتند. در قره تپه همچنین کشف یک سیستم فاضلاب خوش ساخت به چشم می خورد این سیستم فاضلاب از یک کانال تشکیل شده بود که در حدود ۲ پایی زیر کف باستانی و متصل به قرار دارد و به یک گودال پر از سنگ منتهی می شود این زه کشی نزدیک به لبه تپه قرار دارد و به شیب خارجی تپه ختم می شود که موارد محدودی از آن در سایر محوطه ها گزارش شده است.


خانه های تپه در غرب آن ساخته شده اند و در شرق تپه محلی برای دفن مردگان قرار دارد. خانه ها خشتی بودند که خشت آنها قبل از مصرف مقداری حرارت دیده بود. همچنین از گل اخری برای رنگ آمیزی دیوارها استفاده می شد. اثر چند کوره هم در روستا پیدا شده است. سفالهای این تپه باستانی دست ساز و خشن هستند ولعاب گلی غلیظ دارند و نقوش تزیینی آنها را خطوط هندسی تشکیل می دهند. بز کوهی روی سفالها دیده می شود و روی یکی از سفالها نقش یک زرافه نیز کشیده شده است که در نوع خود بی نظیر است.
دفن اجساد به صورتی بوده که پاها بر ستون فقرات عمود باشد. جهت خاصی را برای دفن اموات خود در نظر نمی گرفتند. ساق پاها را از زانو خم می کردند و در امتداد ران می گذاشتند. دستها در امتداد بدن قرار داده می شد. در یک مورد دست یکی از اجساد در روی صورتش قرار گرفته بود. در گورها ظروف سفالی نیز قرار می دادند.
احمدعلی قندالی پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی در تشریح مختصات تاریخی این منطقه این نطر را داده است : قره‌تپه از نمونه مناطقی است که انسان‌های غارنشین پس از خروج از غار، زندگی یکجانشینی را در آن آغاز کرده‌اند.
به تعبیری قره‌تپه از نخستین روستاهای کشور ایران درگذشته‌های دور و کهن به شمار می‌رود که میزبان انسان‌هایی بوده که رویه‌ای جدید از زندگی را پس از خروج از غار در پیش‌گرفته‌اند.
بدون شک انقباض بودجه ای و محدودیت های اعتباراتی، وسواس و ملاحظه گری را از سوی برخی مسئولان ذیربط در تخصیص بودجه به بخش های گوناگون افزایش داده اما نباید از نظر دور داشت که تزریق پول و اعتبارات در حوزه گردشگری، باز آوری مطلوبی به همراه دارد، تجربه ای که سال هاست کشورهای توسعه یافته با تکیه برآن به سودآوری قابل توجهی دست یافته اند.

آثار باستانی شهریار محلی برای افزایش درامد های پایدار منطقه ای!


منطقه‌ای همچون قره‌تپه با چنین مختصات و ویژگی‌هایی، می‌تواند درافزایش درآمدهای شهرستانی نقش مؤثری ایفا کند، امری که شاید کمی دیر بازده به نظر برسد اما ضریب ریسک و خطای آن بسیار محدود و ناچیز است و در صورت تقویت و فراگیر شدن این رویکرد و تجدیدنظر در اولویت‌گذاری‌های کلان کشوری برای ارتقای گردشگری و تأمین الزامات آن، بستن فلکه‌های نفت برای اداره کشور نیز امری دست‌یافتنی خواهد بود.
به نظر می رسد شهرستان شهریار در زمینه جذب گردشگری در سطح شهر ستان عملکرد قابل قبولی نداشته. با نوجه به این اینکه شهریار با قدمت هفت هزار ساله از مناطق باستانی و قدیمی به حساب می آید. و بسیاری از تپه ها و بناهای قدیمی در این شهرستان قرار دارد ولی بسیاری از این بناها و نپه ها هنوز برای مردم شناخته نشده. از این تپه ها می توان از تخت رستم ، تپه ارسطو که در سال ۱۳۹۰ توسط دکتر پورفرج حفاری شد و قره تیه ، بالابان که در بافت شهری قرار گرفته و در حال نابودی است. می توان نام برد. که این امر توجه مسولان را در این حوزه و جذب کردشگری مناسب را می طلبد.
لازم بذکر است که قره تپه به شماره ۲۲۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فرایند ثبت در فهرست آثار ملی پنج مرحله دارد، یک اثر باید دارای چند مشخصه اصلی باشد
الف) اثر نشان دهنده مقطعی از تاریخ ملی یا بین‌المللی با بار غنی فرهنگی و تاریخی باشد.
ب) اثر متعلق یا در ارتباط با شخصیتهای برجسته تاریخ کشور و یا نشان گر گوشه‌ای از زندگی، فعالیت یا آثار آنان باشد.
پ) اثر در سطح ملی یا بین‌المللی شاخص یک مبدأ تاریخی یا نقطه عطف در تاریخ انسان یا دست ساخته‌های او و یا حرکتی تاریخی باشد.
ت) اثر در سطح ملی یا بین‌المللی حاوی اطلاعات جامعی از تاریخ و معارف انسانی، فرهنگ و تمدن بشری تاریخ علوم و فنون هنرها باشد و یا نقش تعیین کننده ایی را در این زمینه ایفا کند.
ث) اثر نزد عامه مردم و عرف مورد احترام یا توجه خاص باشد.

اثار تاریخی مکشوفه از قره تپه شهریار