شهریار امروز، شهریار فردا دکتر احد رضایان قیه باشی دکتری آینده پژوهی از دانشگاه تهران تصویر احتمالی شهروندان از شهرستان شهریار در ۲۰ سال آینده: آلودگی، ترافیک، کم آبی، حاشیه نشینی، خشکالی، بیکاری، اعتیاد، باندهای تبهکاری، بحران هویت، مخفیگاه، خوابگاه، مهاجر، زمین‌خواری. زور آباد. قانون گریزی تصویر احتمالی شهروندان از آینده شهرستان شهریارخواهد بود شهرستان […]
تصویر احتمالی شهروندان از شهرستان شهریار در ۲۰ سال آینده:
آلودگی، ترافیک، کم آبی، حاشیه نشینی، خشکالی، بیکاری، اعتیاد، باندهای تبهکاری، بحران هویت، مخفیگاه، خوابگاه، مهاجر، زمین‌خواری. زور آباد. قانون گریزی تصویر احتمالی شهروندان از آینده شهرستان شهریارخواهد بود
شهرستان شهریار به عنوان نگین سبز استان تهران، با دارا بودن ویژگی‌های برجسته‌ای همچون: خاک حاصلخیز، باغ‌های وسیع، نیروی کار جوان، آب و هوای مطبوع، همجواری با پایتخت، دامداری و کشاورزی پیشرو، قرار گرفتن در مسیر توسعه صنعتی، جمعیت قابل توجه، تامین بخش قابل توجهی از نیروی کار پایتخت و اثرگذاری بر وضعیت استان، در سال‌های گذشته اهمیت بسیار زیادی داشته است.
این شهرستان همچون بقیه شهرستان‌های کشور دارای ویژگی‌های عام و خاص است. ویژگی عام آن را می‌توان در بقیه مناطق هم دید اما شرایط و ویژگی‌های خاص آن منحصر بفرد بوده و تفاوت‌های این شهرستان با سایر مناطق را رقم می‌زند. آسیب‌شناسی شهرستان شهریار ما را با مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت‌ها آشنا می‌کند. آینده شهرستان شهریار ارتباط تنگاتنگی با این نقاط قوت و ضعف دارد. برای شناخت چالش‌های احتمالی پیش‌روی شهرستان می‌توان از علم نوپایی بنام «آینده‌پژوهی» استفاده کرد. آینده‌پژوهی علم مطالعه نظامند آینده‌های ممکن و محتمل و تلاشی علمی برای ساخت آینده مطلوب است.
۱٫ روندها ۲٫ رویدادها ۳٫ تصاویر و ۴٫ اقدامات و بررسی برآیند این چهار مولفه، به درکی مناسب از آینده‌های ممکن و محتمل در سطح این شهرستان دست یافت. روندها امور پیوسته و تکرار شونده‌ای هستند که در گذر زمان تحت تاثیر عوامل و متغییرهایی دستخوش تغییر و تحول می‌شوند. رویدادها امور نادری هستند که احتمال رخ دادنشان اندک اما دامنه اثرگذاریشان بسیار گسترده است. تصاویر، تجسم ذهنی افراد از آینده است که این جسم ویژگی‌های خاصی دارد و اقدامات شامل تمامی فعالیت‌ها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و اموری است که از سوی کنشگران برای ساخت آینده و با هدف اثرگذاری بر آینده انجام می‌شود. در مورد شهرستان شهریار این چهار مولفه را مورد مطالعه و بررسی قرار دادیم:
با مطالعه مقالات، مصاحبه‌های خبره‌ها، گزارش‌های ملی و منطقه‌ای و شواهد و قراین موجود، ۱۳ روند اصلی اثرگذار بر آینده شهرستان شهریار استخراج شد این ۱۳ روند عبارتند از:
شهرستان شهریار با توجه به وضعیت خاصی که استان تهران دارد می‌تواند در آینده دستخوش رویدادهای گسترده‌ای باشد. برخی از این رویدادها قادرند اثرات شگفت‌انگیزی بر آینده آن داشته باشند. برخی از مهمترین رویدادهای احتمالی عبارتند از:
جذابترین قسمت این مطالعه، مربوط به بررسی تصاویر ذهنی شهروندان از شهرستان شهریار است. در این مطالعه با توجه به متون مورد مطالعه، تصویر ذهنی شهروندان از شهریار در سه برهه زمانی مورد مطالعه قرار گرفت.
مناسبترین روش برای مطالعه تصاویر ذهنی شهروندان، نظرسنجی مستقیم از آنها به شیوه‌های مختلف است. با توجه به اینکه استخراج تصویر ذهنی گذشتگان با نظرسنجی، غیرممکن است، بنابرین از روش مطالعه اسناد شامل: اشعار شعرای ملی و منطقه‌ای، کتب تاریخی، سفرنامه‌ها، داستان‌ها و نقل قول‌هایی که در مورد این منطقه وجود داشت استفاده شده است. برای مطالعه تصویر ذهنی شهروندان از شهریار در برهه دوم علاوه بر نظرسنجی مستقیم از مردم، با استفاده از امکانات موتور جستجوی گوگل توانستیم ارتباط معناداری بین کلیدواژه شهریار با برخی تصاویر بدست آوریم. با جستجوی کلید واژه «شهرستان شهریار» در موتورهای جستجو به بیش از چند هزار سند و صفحه برخورد می‌کنیم. با استفاده از نرم‌افزار واژه یاب می‌توان تعداد دفعاتی که این کلید واژه با کلیدواژه‌های دیگر تکرار شده است را استخراج کرد. برای مثال با این روش می‌توان تعداد دفعاتی که واژه شهرستان شهریار با واژه “باغ” یا واژه “گورخواب” آورده شده است را استخراج کرد. برای استخراج تصاویر ذهنی شهروندان از آینده شهریار نیز با مراجعه مستقیم به نظرات آنها بویژه نظرات نسل‌های جوانتر می‌توان این تصاویر را بدست آورد.
منطقه‌ای خوش آب و هوا، باغ، میوه، استراحت، تفرجگاه، ویلای شخصی، شکارگاه، گنج و زیرخاکی، تمدن باستانی.
باغ، میوه، ویلا، دزدی، حاشیه نشینی، کپرآباد، گورخواب، قتل، خوابگاه، کارگر، مسافر، مهاجر، معتاد، مواد مخدر، مخفیگاه، زمین خواری، زورآباد. قانون گریزی.
آلودگی، ترافیک، کم آبی، حاشیه نشینی، خشکالی، بیکاری، اعتیاد، باندهای تبهکاری، بحران هویت، مخفیگاه، خوابگاه، مهاجر، زمین‌خواری. زور آباد. قانون گریزی.
این اقدامات شامل تمامی فعالیت‌هایی است که از سوی مسئولین ملی و منطقه‌ای در سال‌های گذشته صورت گرفته و اثرات احتمالی این اقدامات بر روی آینده غیر قابل انکار است. بخشی از این اقدامات شامل:
آینده‌پژوهی با مطالعه آینده‌های ممکن و محتمل به دنبال ارائه راهکارهایی برای ساخت آینده مطلوب نیز هست. از این روی با در نظر گرفتن ظرفیت‌های شهرستان و با توجه به مقدورات و محذورات ملی و منطقه‌ای برای مواجهه منطقی و مدیریت بسیاری از این چالش‌های پیشنهادهای زیر ارائه می‌شود: