جزییات ماجرای ازدواج دختر ۱۱ساله با مرد ۴۴ساله «رها» در اسارت ازدواج اجباری به گزارش شهریارنگار و به نقل از شهروند در روزهای اخیر، یک پرونده ازدواج کودک دیگر خبرساز شد؛ ازدواج دختربچه‌ای ۱۱ساله به نام رها با مردی ۴۴ ساله. پدر و مادر رها در ازای ۱۵میلیون تومان او را به عقد مردی درآورده‌اند […]
به گزارش شهریارنگار و به نقل از شهروند در روزهای اخیر،
یک پرونده ازدواج کودک دیگر خبرساز شد؛ ازدواج دختربچه‌ای ۱۱ساله به نام رها با مردی ۴۴ ساله.
این ازدواج ۶ماه پیش با موافقت پدر و مادراین دختر ایلامی صورت گرفت و برخلاف برخی اخبار منتشرشده،
پای هیچ‌گونه بدهی مالی هم در میان نبوده است. با انتشار این خبر، دادستان استان ایلام بلافاصله
به ماجرا ورود کرد و با تشکیل پرونده دستور داد تا رها فعلا به بهزیستی منتقل شود.
هرچند طی چند روز گذشته به‌دلیل تعطیلات، اقدام قضائی خاصی درباره این پرونده صورت نگرفته،
اما براساس شنیده‌های «شهروند» به احتمال زیاد حکم طلاق رها به‌زودی صادر می‌شود. ماجرای رها و ازدواج دردناکش نخستین‌بار از سوی جمعیت امام علی (ع) رسانه‌ای شد.
آن‌طور که «زهرا کُهرام» دبیر سمینار ازدواج کودک این جمعیت می‌گوید،
ماجرای این ازدواج و سرنوشت تلخ رها کاملا اتفاقی برملا شد.
درواقع گروه‌های روان‌درمانی این جمعیت در حال بررسی و معاینه زنان روستاهای اطراف ایلام
متوجه این ماجرا شدند: «گروهی از نیروهای ما در طرح مادرانه جمعیت
به روستاهای اطراف ایلام رفته بودند. کار اعضای این گروه معاینه و بررسی
روحی و روانی زنان است. روال کار به این‌صورت است که تیم در یک خانه روستایی
مستقر می‌شود تا بقیه زن‌های ساکن روستا را ویزیت کند.
رها ۶ماه پیش به عقد مردی درآمده بود که از خودش ۳۳سال بزرگتر است.
پدر و مادر رها بابت این ازدواج ۱۵میلیون تومان پول گرفتند و حاضر شدند
در قبال این پول دخترشان با این مرد ازدواج کند. مردی که صاحب ۷ فرزند است
و حالا برای دومین‌بار ازدواج کرده است. رها در همان روستای زادگاهش به صیغه این مرد درآمد
و بعد از چند هفته هم این ازدواج به‌صورت رسمی در دفترخانه‌ای در شهریار ثبت شد. آن‌طور که کُهرام می‌گوید، رها هنوز به بلوغ جنسی هم نرسیده اما در همه این مدت به‌عنوان
همسر دوم در خانه این مرد حضور داشته است:
«رها هنوز هیچ نشانه‌ای از بلوغ جنسی ندارد، اما این دختر در همه این مدت باید
وظایف یک همسر بالغ را انجام می‌داده و همین مسأله باعث بروز مشکلات زیادی برای او شده است.
این دختربچه در حال حاضر نیاز به درمان دارد.
همین مسأله همراه با فقر شدید مالی باعث شده تا او را به عقد این مرد درآورند.» این فعال اجتماعی با اشاره به پرونده‌های مشابه ازدواج کودک در استان ایلام هم می‌گوید:
«براساس آمار رسمی سازمان ثبت احوال، تنها در سال ۹۵ ازدواج دختران زیر
۱۴سال با افرادی که حداقل ۱۵سال از آنها بزرگترند به ۱۰هزار مورد رسیده است،
یعنی این تعداد ازدواج کودک به‌طور رسمی در کشور به ثبت رسیده است.
البته ما موارد دیگری هم داشته‌ایم؛ به‌عنوان مثال ازدواج دختر ۱۰ ساله با مرد ۶۰ ساله.»
او ادامه می‌دهد: «البته ایلام در صدر جدول ازدواج کودکان نیست، اما بیشترین آمار خودسوزی را دارد.
دو‌سال پیش بود که یک دختربچه به دلیل اجبار بیش از حد خانواده‌اش که آنها نیز مانند
خانواده رها درگیر فقر شدید مالی بودند، دست به خودسوزی زد و جان سپرد.
ما از استانداری توقع داریم در این شرایط با تشکیل کارگروه ویژه با همکاری آموزش و پرورش،
بهزیستی و دستگاه قضائی با جدیت با این موضوع مقابله کنند.»
اما انتشار این خبر خیلی زود با واکنش مسئولان قضائی همراه شد. دادستان ایلام با ورود
به این ماجرا به بهزیستی دستور داد تا رها در اختیار آنها قرار بگیرد.
زهرا همتی، مدیر کل بهزیستی استان ایلام با تأیید این خبر به «شهروند» می‌گوید:
«با دستور دادستان درباره ازدواج رها، این موضوع در دستور کار قرار گرفت و
به دنبال اعزام تیم کارشناسی به منزل رها و همسرش مشخص شد که صیغه ازدواج این کودک در
خارج استان انجام شده است. رها متولد فروردین‌ماه سال ۸۵ است.
با توجه به غیر قانونی بودن ازدواج این کودک به علت سن زیر ۱۳سالِ او، با همکاری و
تعامل دادستان حکم سلب سرپرستی این کودک اخذ شد. رها اکنون به اداره کل بهزیستی
ایلام تحویل داده شده و مورد حمایت قرار گرفته است و پدر و شوهر رها نیز
به علت این اقدام غیر قانونی تحت تعقیب قضائی قرار دارند.»
سال ۱۳۱۴ شمسی نخستین قانون درخصوص سن ازدواج تصویب شد،
بر این اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی حداقل سن ازدواج را ۱۵سال برای دختران و ۱۸سال
برای پسران قرار داده بود. سال ۵۳ که قانون حمایت از خانواده تصویب شد، سن ازدواج افزایش پیدا کرد
و ۱۸سال در دختران و ۲۰سال در پسران تصویب شد و در این اصلاح مقررات،
ازدواج برای پسران کمتر از ۲۰سال شدنی نبود و ازدواج در سنین ۱۵ تا ۱۸سال برای دختران
نیز منوط به اجازه والدین و دادگاه بود. بعد از انقلاب بحث بلوغ شرعی پیش آمد و چون این مقررات با شرع همخوانی نداشت،
ملغی شد و در سال ۷۰ صراحتا قانون‌گذار در ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی سن بلوغ را ملاک قرار داد
و ۹سال تمام قمری در دختران و ۱۵سال تمام قمری در پسران برای ازدواج مقرر
و قبل از آن سن نیز با اجازه ولی امکان ازدواج فراهم شد. در سال ۸۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام این ماده را اصلاح و مقرراتی را وضع کرد
که سن ۱۳سال تمام شمسی را برای ازدواج دختران و ۱۵سال تمام را برای پسران قرار داد.
اخیرا طرح یک‌فوریتی به‌عنوان طرح ممنوعیت عقد نکاح دختران زیر ۱۳سال و پسران زیر
۱۶سال با ۱۵۱ رأی موافق در مجلس تصویب شد. اما با وجود تلاش‌های فعالان مدنی و
فراکسیون نمایندگان زن مجلس شورای اسلامی این طرح با مخالفت اعضای کمیسیون
حقوقی و قضائی مجلس از حرکت باز ماند. به گفته طیبه سیاوشی، دلایل مخالفت‌ها بیشتر
مسائل فقهی و شرعی بوده و آنان این طرح را کپی‌برداری از طرح‌های غربی خوانده‌اند.
سیاوشی در توییتی عنوان کرد: «متاسفانه طرح ممنوعیت ازدواج زیر ۱۳سال به‌طورکلی در
کمیسیون قضائی مجلس رد شد، آن هم با وجود این‌که پیشتر یک‌فوریت طرح در
صحن مجلس رأی آورده بود.
در همین حال هیأت دولت هم سعی دارد با ورود به این موضوع تا حد امکان نواقص
قوانین فعلی درخصوص سن ازدواج را برطرف کند.
همین چند روز پیش و با انتشار خبر ازدواج رها دختربچه ۱۱ ساله ایلامی، معصومه ابتکار
در توییتی کوتاه اعلام کرد: «امروز با هماهنگی‌های به عمل آمده مقرر شد لایحه اصلاح ماده۱۰۴۱
قانون مدنی برای ممنوعیت ازدواج زیر ۱۳سال تا هفته آتی به دولت ارسال شود.»