مطلب حاضر، به مطالعه بعد سیاسی مدیریت در فضای جغرافیایی سطح شهرستان شهریار میپردازد. این بعد از مدیریت، به برنامه ریزیهای کلان و جامع در فضای جغرافیایی شهرستان پرداخته و سیاستگذاریهای آن سرلوحه برنامه ریزی و مدیریت در سایر ابعاد این فضای جغرافیایی قرار میگیرد. به همین جهت، در برنامه ریزی و مدیریت سیاسی باید […]
مطلب حاضر، به مطالعه بعد سیاسی مدیریت در فضای جغرافیایی سطح شهرستان شهریار میپردازد. این بعد از مدیریت، به برنامه ریزیهای کلان و جامع در فضای جغرافیایی شهرستان پرداخته و سیاستگذاریهای آن سرلوحه برنامه ریزی و مدیریت در سایر ابعاد این فضای جغرافیایی قرار میگیرد. به همین جهت، در برنامه ریزی و مدیریت سیاسی باید به تمام ابعاد فضا اعم از بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و … توجه شود.
هر فضای جغرافیایی، یک فضای چندلایه از پدیدارهای گوناگون است که به منظور حفظ بقا و تداوم حیات خود نیازمند برنامه ریزی و اعمال مدیریت است و از آنجا که فضای جغرافیایی به عنوان عرصه سه بعدی روابط متقابل انسان، محیط طبیعی و محیط انسان ساخت، دارای ابعاد مختلف و متعددی است، برنامهریزی و مدیریت این فضا نیز باید در زمینه های مختلف نظیر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، بهداشتی، آموزشی، امنیتی، نظامی و … صورت گیرد.
افزایش جمعیت، کمبود منابع طبیعی، زیرساختها وغیره نیز با شکل دادن به یک جریان رقابتی شدید میان فضاهای جغرافیایی گوناگون، نیاز به برنامه ریزی و مدیریت در این فضاها را دو چندان کرده است.
به این ترتیب، هر فضای جغرافیایی به برنامه ریزی و اعمال مدیریت در ابعاد مختلف نیازمند است. یکی از ابعاد مدیریت در فضای جغرافیایی، مدیریت سیاسی است که در واقع، در رأس سایر ابعاد مدیریتی قرار گرفته و به سیاست گذاریهای کلی در فضای جغرافیایی میپردازد. از طرفی، به دلیل گستردگی فضای جغرافیایی هر کشور و پیچیدگی مدیریت کل این فضا بهصورت متمرکز، و به منظور تسهیل در اداره امور و ایجاد بیشترین کارایی در خدمت رسانی واحدهای سیاسی، دولتها به تقسیم سیاسی فضای کل کشور دست زده اند. در ایران، سطوح تقسیمات کشوری از سطح کلان تا خرد به ترتیب عبارتند از: کشور، استان، شهرستان، بخش و دهستان. مدیریت سیاسی فضا در هر یک از سطوح مذکور، بر عهده نهادهای مدیریت سیاسی مشخصی است که به ترتیب از سطح کلان تا خرد عبارتند از: وزارت کشور، استانداری، فرمانداری، بخشداری و دهداری
طبق نتایج این مقاله مناسبترین شیوه برنامه ریزی در مدیریت سیاسی فضا، برنامهریزی راهبردی است که با در نظرگرفتن تمام ویژگیها، امکانات و محدودیتهای موجود در فضای جغرافیایی مورد نظر و پیرامون آن، به تدوین راهبردهای مناسب جهت بهینه سازی مدیریت سیاسی این فضا میپردازد. به همین منظور، لازم است تمام عوامل داخلی و خارجی (نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) مؤثر در برنامه ریزی و مدیریت سیاسی این شهرستان شناسایی شود
در ایران ، با توجه به شرایط متحول جمعیتی و اقتصادی کشور نیازمند استفاده از برنامه ریزی راهبردی شهری به عنوان ابزاری در ساماندهی مناطق شهری هستیم
. شهرستان شهریار از توابع استان تهران و با جمعیت بالغ بر ۷۵۰۰۰۰ نفر، از برجسته ترین شهرستانها در سطح کشور است. با این وجود، تحت تأثیر عوامل محیط داخلی و خارجی خود دچار معضلات متعددی شده است.
مدیریت سیاسی فضا فرآیندی است که به توسعه فضا، چه در سطح خرد و چه در سطح کلان هویت میبخشد. مدیریت و اداره سرزمینی یک برنامه تدریجی و مداوم از سیاستها، راهبردها و ابزارها و روشها جهت اداره و تنظیم روابط بین واحدهای سرزمینی است فضای جغرافیایی از یک سو عرصه فرمانروایی و اعمال اراده سیاسی حکومت و تجلیگاه آرمانها و ارزشهای ایدئولوژیک آن است و از سویی دیگر، حکومت مسئولیت اداره، تنظیم و تنسیق امور آن را به عهده دارد و متناسب با مقتضیات و شرایط آن و نیز دینامیسم فضایی مربوطه سیاستگذاری و نظام تصمیمگیری خود را شکل میدهد. مدیریت سیاسی فضا به توسعه فضا، چه در سطح خرد و چه در سطح کلان هویت میبخشد تا بر پایه روندهای ایجاد شده بهره برداری عقلانی از امکانات و توان بالقوه منابع طبیعی و انسانی در مسیر توسعه متعادل و موزون کشور و مناطق هدایت گردد.
علل اصلی اعمال مدیریت سیاسی فضا را میتوان در سه گروه علل اجتماعی (شامل رشد جمعیت، افزایش نیازهای خدماتی، افزایش فاصله دسترسی، تحرک بالای جمعیت، مشارکت کم شهروندان، افزایش آگاهی و سطح فکری مردم)، علل سیاسی-امنیتی (شامل ملاحظات سیاسی- امنیتی، اداره مطلوبتر سرزمین، خدماترسانی مطلوب، ایجاد وحدت، واگذاری امور محلی، وحدت سازمانی و اداری، کمکردن حس رقابت بین مکانها) و علل اقتصادی (شامل کاربری فضا و نوع استفاده از سرزمین، افزایش قابلیت اقتصادی مناطق، رشد خدمات، تحول در سبک زندگی، استفاده صحیح از منابع، آمایش سرزمین، افزایش توانمندی خودجوش منطقه ای دسته بندی نمود.
مدیریت و سازماندهی سیاسی فضای هر کشور در قالب تقسیمات کشوری به اجرا در می آید .تقسیمات سیاسی یک کشور، تسهیل کننده حاکمیت ملی است و مدیریت سرزمینی را حتی در دورترین نقاط کشور ممکن میسازد .
در واقع، تقسیمات کشوری از مهمترین عواملی است که یک نظام سیاسی باید برای تهیه و اجرای برنامه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فضایی، زیست محیطی و همچنین، اداره بهتر سرزمین و بهره برداری بیشتر، به آن توجه کند .
هر کشوری براساس نوع نظام سیاسی خود، دارای سطح بندیهای متعددی در مدیریت سیاسی فضای خود است؛
کلمه آمایش به مجموعه فعالیتهایی اشاره دارد که اصولا به نوعی در معانی مختلف مصدر «آمودن» مستتر است. آمودن، آنگونه که لغتنامه دهخدا معنا کرده است به معنای آمیختن، درنشاندن، مستعدکردن، آراستهکردن و در کنار هم چیدن و غیره است. در واقع، آمایش استفاده بهینه و عقلانی و پی بردن به ارزشهای فضا به منظور کارکردهای مؤثر اقتصادی و اجتماعی است و از این منظر، با مدیریت سیاسی فضا، قرابت دارد.
دستیابی به عدالت فضایی از اهداف مشترک آمایش سرزمین و مدیریت سیاسی فضا است .
فضا در جغرافیا عبارت است از بخشی از سطح زمین که مورد سکونت انسان قرار داشته و جایگاهی است که ساختار زندگی اجتماعی در آن تحقق مییابد. در واقع، فضای جغرافیایی بخشی از سطح کره زمین است که انسان در آن تأثیر و تأثر دارد.
برنامه عبارت از راه و روش از پیش طراحی شده و معین که مراحل حرکت در مسیر و چگونگی استفاده از منابع در راستای دستیابی به اهداف را مشخص میکند. در برنامه، پیشاپیش مشخص شده است که چه کسی باید چه کاری انجام دهد تا هدف محقق گردد. عموما ها در سه دسته کلی برنامه های سازمانی، ً برنامه برنامه های واحد کسب و کار و برنامه های عملیاتی تقسیم بندی میشوند.
برنامه ریزی یعنی انتخاب اهداف درست و انتخاب مسیر، راه، وسیله و روش درست برای تأمین هدف.
به عبارتی در برنامه ریزی، اهداف و اقدامات لازم برای مواجهه با تغییرات و عوامل نامطمئن پیشبینی میشود. برنامه ریزی ترسیم شمایی از گذشته برای تصمیمگیری در زمان حال برای انجام اقدامی در آینده است .
برنامه ریزی فرایندی است که از چهار مرحله خود ارزیابی، تعیین هدف، تعیین مسیر و تصمیم سازی تشکیل شده است
در علوم نظامی، راهبرد عبارت است از یک برنامه کلی برای حمله ً شامل تمهیداتی است که قبل از درگیرشدن با یا دفاع و معمولا دشمن در نظر گرفته میشود تا از آسیبهای ناشی از تهدید، جلوگیری کند. از دیدگاه غیر نظامی، راهبرد عبارت است از مدیریت و تخصیص منابع. به عبارت دیگر، راهبرد عبارت است از یک برنامه کلی عملی برای دستیابی به اهداف مشخص
برنامه راهبردی، برنامهای متشکل از دو فاز است؛ فاز اول فرموله کردن راهبردها و فاز دوم پیادهسازی آنها است
در برنامه ریزی راهبردی، منطق تصمیمات راهبردی شما بسیار مهمتر از تصمیمات واقعی شما هستند، زیرا هیچکس مطمئن نیست که بهترین راهبرد برای یک سازمان خاص و در مقطع زمانی خاص کدام راهبرد است. این حقیقت، طبیعت ذهنی و احتمالی فرایند برنامهریزی راهبردی است. تدوین برنامه راهبردی مجموعه ای از اقدامات و مراحل است که در یک رابطه چرخهای اتفاق میافتد تا منجر به مدیریت بهینه و بهبود شرایط و حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب گردد. در این مقاله، بر مبنای نظریه سیستمی، با اتخاذ چهارچوبی کل نگرانه به تجسم عوامل و متغیرهای داخلی و خارجی فضای جغرافیایی در قالب مجموعهای واحد و متعامل با یکدیگر پرداخته شده است. به عبارت دیگر، با تکیه بر رویکرد سیستمی، به فضای جغرافیایی شهرستان بهعنوان یک سیستم و موجود زنده نگریسته شد که اجزا و عوامل داخلی و خارجی آن با هم ارتباطات متقابل و گاه بسیار پیچیدهای دارند و عملکرد و بقای فضا در گرو این ارتباطات متقابل است.
مطلب حاضر، با تکیه بر نظریه اقتضایی به بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شهرستان شهریار در زمان حال پرداخته و با توجه به نیازها و ضرورتهای کنونی شهرستان به تدوین بهینه برنامه راهبردی مدیریت سیاسی فضا در این شهرستان پرداخته است. هدف این پژوهش شناسایی مهمترین عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدها) مؤثر در تدوین برنامه راهبردی مدیریت سیاسی فضای جغرافیایی بوده و تمرکز آن بر مطالعه شهرستان شهریار است تا با تدوین و ارایه راهبردهای مناسب مبنی بر نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدات شهرستان شهریار، مدیر سیاسی شهرستان _ فرماندار _ را در اعمال مدیریت سیاسی شهرستان یاری نماید.
شهرستان شهریار، یکی از شهرستان های ۱۶ گانه استان تهران، است که از لحاظ مختصات جغرافیایی بین ∘۵۰ و ‘۲۰ و “۳۰ تا ∘۵۱ و ‘۱۳ و “۱۰ طول شرقی از نصف النهار گرینوچ و ∘۳۵ و ‘۳۰ و “۵۰ تا ∘۳۵ و ‘۴۵ و “۱۵ عرض شمالی از خط استوا قرار دارد. این شهرستان که در تاریخ ۱۴/۵/۱۳۶۸ تأسیس شده، وسعتی معادل ۹۱/۳۳۵ کیلومتر مربع دارد و در ارتفاع ۱۱۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
نقاط قوت: وجود جمعیت جوان، فعال و دارای تخصص، وجود واحدهای متعدد تولیدی، صنعتی و خدماتی، ظرفیت بالا در تولیدات کشاورزی اعم از تولیدات باغی و زراعی، برخورداری از معادن شن و ماسه، برخورداری از مراکز آموزش عالی، نرخ بالای مشارکت سیاسی و مدنی، برخورداری از ظرفیت و زیربناهای گردشگری، داشتن نقاط شهری متعدد شهری ، داشتن تعداد زیادی روستا با جمعیت بالای ۲۰ خانوار، قرارگرفتن جادههای اصلی در محدوده شهرها.
نقاط ضعف: پایین بودن ضریب مکانیزاسیون کشاورزی و رواج شیوه های کشاورزی سنتی، ضعف در مدیریت منابع آب، کمبود و آلودگی آب، تغییرات کاربری اراضی و کاهش سطح کاربری اراضی سبز، عدم برنامه ریزی و اقدامات مناسب جهت استفاده از ظرفیت گردشگری، پراکندگی جغرافیایی واحدهای تولیدی و صنعتی در سطح شهرها، روستاها و داخل باغات، مهاجرپذیری بالا و عدم تناسب امکانات زیربنایی و روبنایی باجمعیت، حجم بالای ترافیک درون شهری و بین شهری، کمبود سرانه های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، ورزشی و تفریحی، عدم تناسب ساختار تقسیماتی فضای جغرافیایی شهرستان با ساختار قانونی تقسیمات کشوری
فرصت: نزدیکی به کانون سیاسی کشور، نزدیکی به بنگاههای اقتصادی اشتغالزا در تهران و کرج، نزدیکی به نواحی صنعتی و خدماتی بزرگ کشور، نزدیکی به بزرگراهها و قرارگرفتن در مسیر کریدورهای مواصلاتی اصلی کشوری، نزدیکی و دسترسی مناسب به فرودگاههای مهم کشور، دسترسی آسان و ارزان به بزرگترین بازار هدف کشور (شهر تهران)، نزدیکی به برترین مراکز آموزش عالی کشور در پایتخت، نزدیکی به مراکز بزرگ خدمات تخصصی پزشکی در پایتخت، محوریت بین شهرستانهای مجاور که میتواند کانونی برای استقرار ادارات کل و سرپرستیهای بانکهای غرب استان باشد، داشتن حق آبه از سد کرج
تهدید: قرارگیری در محدوده گسل های با لرزه خیزی شدید، تأمین آب شرب و کشاورزی از حوزههای خارج شهرستان، تغییرات اقلیمی و اثرات ناشی از خشکسالی، متأثرشدن از آلودگی هوای کلان شهر تهران، عدم وجود سیاستهای مناسب منطقهای جهت مدیریت مهاجرین، افزایش ورود اتباع خارجی به کشور، بالابودن جرمخیزی شهرستانهای مجاور، عدم تناسب جاده های مواصلاتی با حجم تردد و ایجاد ترافیک، نزدیکی به نیروگاه برق فردیس، نزدیکی به پالایشگاه سرحدآباد و شهرری (به ویژه در شرایط بحرانی
اهداف راهبردی: سرمایه گذاری بهمنظور نوسازی شبکه های انتقال آب، ایجاد تأسیسات پیشرفته بهمنظور تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آن در برخی مصارف، مدیریت مصرف آب به ویژه در مصارف کلان نظیر بخش کشاورزی، جلوگیری از احداث چاههای آب غیر مجاز و یا تعمیق غیر قانونی چاههای موجود، اقدام جهت اتخاذ حق آبه شهرستان از سد کرج که به رغم قانونی بودن تا به حال محقق نشده است، برنامه ریزی و اعمال مدیریت مؤثر در زمینه آبیاری فضاهای سبز عمومی به منظور جلوگیری هرچه بیشتر از هدر رفت آب، ایجاد تغییر اساسی در الگوی مصرف آب و فرهنگسازی صرفه جویی از طریق سرمایه گذاری بر جمعیت جوان شهرستان
راهبرد دوم: جلوگیری از تغییر غیرقانونی کاربری اراضی و کاهش اراضی سبز و پیامدهای زیست محیطی آن
هسته کلیدی: افزایش اراضی سبز و کاهش آلودگی هوا
اهداف کلان: جلوگیری از تغییر غیرقانونی کاربری اراضی به ویژه اراضی سبز و کاهش آلودگی هوا
اهداف راهبردی: پایبندی مسئولین به قوانین بازدارنده کاربری اراضی و اجرای کامل و مؤثر این قوانین، برخورد با متخلفین تغییر کاربری اراضی سبز و جبران خسارت در صورت وقوع تخلف، حفظ و نگهداری اراضی سبز عمومی و خصوصی، اختصاص تسهیلات به باغداران بهمنظور ترغیب آنان در حفظ باغات، جلوگیری از تبدیل باغات به باغ ویلا و گسترش روز افزون آن ایجاد کمربند سبز برای شهرستان به منظور کاهش اثرات آلودگی هوای تهران
. راهبرد سوم: اختصاص تسهیلات و امکانات لازم به منظور گسترش کشاورزی صنعتی و افزایش تولیدات این بخش هسته کلیدی: توسعه کشاورزی صنعتی و بهینه سازی استفاده از ظرفیت کمی و کیفی روستاهای شهرستان در بخش کشاورزی اهداف کلان: تبدیل کشاورزی سنتی به کشاورزی صنعتی و استفاده بیشتر از ظرفیت کشاورزی شهرستان
اهداف راهبردی: تمرکز بر ترویج روشهای آبیاری نوین در کشاورزی اعم از زراعت و باغداری، اختصاص تسهیلات و امکانات لازم بهمنظور ترویج شیوههای نوین در مراحل کاشت، داشت و برداشت محصول، تمرکز بر استفاده از روشهای کم خطر در دفع آفات، استفاده از بذر اصلاحشده بهمنظور افزایش کیفیت و کمیت محصول، اختصاص تسهیلات و امکانات به بخش کشاورزی بهمنظور ترغیب جمعیت روستایی به ویژه جوانان به کشاورزی و زندگی در روستا، تا حد امکان جلوگیری از کوچکشدن زمینهای کشاورزی در اثر قانون وراثت، توجه به حفظ سلامت خاک و رعایت دوره کشت و استراحت آن، احداث و ایجاد صنایع تبدیلی بخش کشاورزی در داخل شهرستان بهمنظور کاهش هزینههای مربوط به مسافت و واسطه ها و افزایش درآمد شهرستان
. راهبرد چهارم: اصلاح ساختار تقسیمات سیاسی فضای شهرستان به منظور جذب سرمایه بیشتر و ایجاد اشتغال
هسته کلیدی: تقسیمات سیاسی فضای شهرستان
اهداف کلان: انطباق ساختار تقسیمات سیاسی شهرستان با ساختار قانونی تقسیمات سیاسی تعریفشده در کشور
اهداف راهبردی: ایجاد دو بخش جدید و خارجکردن شهرستان از ساختار تکبخشی، تعیین دقیق حریم شهرها و جلوگیری از بزرگشدن بیضابطه شهرها، تمرکز بر جذب نیروهای بومی در استخدامهای شهرستان، استفاده از جمعیت جوان و دارای تخصص شهرستان در فعالیتهای مختلف شهرستان، کاهش زمان ایجاد کسب و کار جدید، اختصاص تسهیلات و امکانات به بخش کشاورزی بهمنظور ترغیب جمعیت روستایی بهویژه جوانان به کشاورزی و زندگی در روستا
. راهبرد پنجم: تدوینساز و کارهای قانونی مهاجرت و مدیریت مهاجرین بهمنظور ارتقاء سطح امنیت شهرستان در ابعاد مختلف (اقتصادی، اجتماعی، نظامی، فرهنگی، بهداشتی)
هسته کلیدی: مهاجرت و امنیت اهداف کلان: کاهش جاذبه های مهاجرپذیری شهرستان و مدیریت مهاجرین اهداف راهبردی: کاهش میزان مهاجرت از طریق کاهش جاذبههای مهاجرپذیری شهرستان به ویژه برای مهاجرینی که به قصد تکدیگری وارد شهرستان میشوند، توزیع متعادل جمعیت در فضای جغرافیایی شهرستان به منظور افزایش عدالت فضایی، جلوگیری از ورود و اختفای مجرمین و متخلفین شهرستانهای اطراف و حتی سایر استانهای کشور در شهرستان شهریار از طریق افزایش کمی و کیفی نیروی انتظامی و امنیتی، ایجاد امکانات اقتصادی، خدماتی، درمانی و رفاهی در روستاهای شهرستان بهمنظور کاهش مهاجرت روستا به شهر.
راهبرد ششم: برنامهریزی و سرمایهگذاری در زمینه کاهش آسیب پذیری شهرستان در زمان وقوع مخاطرات طبیعی نظیر زلزله
هسته کلیدی: آسیب پذیری شهرستان نسبت به زلزله اهداف کلان: مقاومسازی بناها و مکانیابی اصولی در ساخت و سازها اهداف راهبردی: مکانیابی صحیح نسبت به نقشه گسلهای شهرستان در احداث بناهای جدید، نظارت بر ساخت و ساز اصولی و کیفیت بناها، ایجاد پایگاههای امداد و نجات مجهز به امکانات و تجهیزات جدید و پیشرفته، متعادلسازی پراکندگی و تراکم ساختمانها و جمعیت، ایجاد مسیرهای خروجی مناسب و کارآمد در نقاط جمعیتی بهمنظور خروج حجم بالای جمعیت در مواقع بحرانی، مقاوم سازی بافتهای فرسوده.
. بحث مطالعه قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدهای شهرستان شهریار و محاسبه میزان اثرگذاری هر یک از این عوامل داخلی و خارجی بر مدیریت سیاسی فضای شهرستان و ترکیب آنها در ماتریس سوات نشان میدهد که شهرستان شهریار، به لحاظ عوامل داخلی و خارجی به ترتیب در موقعیت ضعف و تهدید قرار داشته و بر این اساس، به منظور رفع یا تخفیف نقاط ضعف داخلی و دوری از تهدیدات خارجی شهرستان نیازمند تدوین راهبردهای مؤثر و بهینه در قالب راهبردهای تدافعی است. در هر برنامهریزی راهبردی، به دلیل آنکه توجه و تمرکز بر ویژگیها و شرایط منحصر به فرد مربوط به موضوع برنامهریزی معطوف است، بنابراین تحقیقات این حوزه چندان قرابتی با یکدیگر ندارند
در تدوین این پژوهش در مسیر انجام با تعدادی مانع و محدودیت مواجه شدیم از جمله در انجام مصاحبه با مدیران و کارشناسان مدیریت سیاسی شهرستان محدودیت هایی نظیر عدم تمایل و همکاری افراد در انجام مصاحبه وجود داشت. به علت عدم تسلط کافی بر برنامه ریزی و تدوین برنامه های راهبردی در میان برخی از اعضای نمونه، پاسخ دهی به پرسشنامه ها با دشواری هایی همراه بوده و نیازمند ارایه توضیحات تکمیلی محقق به افراد و اقناء و ترغیب ایشان به مشارکت در تکمیل پرسشنامه ها بود. همچنین، در پاسخدهی برخی از اعضای نمونه به پرسشنامه ها، سوگیری و اعمال سلیقه های سیاسی و غیرواقعی به چشم میخورد و این مسئله موجب کاهش دقت و صداقت پاسخها و حذف پرسشنامه های مذکور از تجزیه و تحلیل دادهها گردید. در خصوص بهینه سازی مدیریت سیاسی فضای جغرافیایی شهرستان شهریار، اقداماتی به شرح ذیل پیشنهاد میگردد:
ایجاد دو بخش جدید و خارجکردن شهرستان از ساختار تکبخشی. )( این مهم در سال ۹۹ اتفاق افتاد و بخش جوقین در ساختار سیاسی شهریرا تاسیس شده است)
تعیین دقیق حریم شهرها و جلوگیری از بزرگشدن بی ضابطه شهرها. ترسیم دقیق مرز شهرستان با شهرستانهای مجاور.
تمرکز بر جذب نیروهای بومی و جوان در استخدامهای شهرستان.
تمرکز بر ظرفیت گردشگری و افزایش درآمد شهرستان در صنعت گردشگری
. تمرکز بر ترویج روشهای آبیاری نوین در کشاورزی اعم از زراعت و باغداری.
اختصاص تسهیلات و امکانات لازم بهمنظور ترویج شیوههای نوین در مراحل کاشت، داشت و برداشت محصول
. پایبندی مسئولین به قوانین بازدارنده کاربری اراضی و اجرای کامل و مؤثر این قوانین.
برخورد با متخلفین تغییر کاربری اراضی سبز و جبران خسارت در صورت وقوع تخلف. سرمایه گذاری به منظور نوسازی شبکه های انتقال آب. جلوگیری از احداث چاههای آب غیرمجاز و یا تعمیق غیرقانونی چاههای موجود
. اقدام جهت اتخاذ حق آبه شهرستان از سد کرج.
مکانیابی صحیح نسبت به نقشه گسلهای شهرستان در احداث بناهای جدید.
نظارت بر ساخت و ساز اصولی و کیفیت بناها.
ایجاد پایگاههای امداد و نجات مجهز به امکانات و تجهیزات جدید و پیشرفته.
متعادلسازی پراکندگی و تراکم ساختمانها و جمعیت
. ایجاد مسیرهای خروجی مناسب و کارآمد در نقاط جمعیتی به منظور خروج حجم بالای جمعیت در مواقع بحرانی
مقاومسازی بافتهای فرسوده
. کاهش میزان مهاجرت از طریق کاهش جاذبه های مهاجرپذیری شهرستان به ویژه برای مهاجرینی که به قصد تکدیگری وارد شهرستان میشوند
. توزیع متعادل جمعیت در فضای جغرافیایی شهرستان به منظور افزایش عدالت فضایی
. نتیجه گیری شش راهبرد تدافعی برای مدیریت بهینه سیاسی فضای جغرافیایی شهرستان شهریار طراحی شده که بهترتیب اولویت عبارتند از: ۱
. اصلاح ساختار تقسیمات سیاسی فضای شهرستان بهمنظور جذب سرمایه بیشتر و ایجاد اشتغال
۲. اختصاص تسهیلات و امکانات لازم بهمنظور گسترش کشاورزی صنعتی و افزایش تولیدات این بخش
۳. جلوگیری از تغییر غیر قانونی کاربری اراضی و کاهش اراضی سبز و پیامدهای زیستمحیطی آن ۴. اتخاذ ساز و کارهای مؤثر بهمنظور مدیریت منابع آب شهرستان و مقابله با خشکسالی
۵. برنامه ریزی و سرمایهگذاری در زمینه کاهش آسیبپذیری شهرستان در زمان وقوع مخاطرات طبیعی نظیر زلزله
۶. تدوین ساز و کارهای قانونی مهاجرت و مدیریت مهاجرین بهمنظور ارتقاء سطح امنیت (در ابعاد مختلف نظیر زیستمحیطی، اقتصادی، اجتماعی، انتظامی، بهداشتی