سفری کوتاه با دی جی ها؛ از جشن تشخیص جنسیت جنین تا نمایش خرید عروس «خیلی از جوان‌ها دل‌شان می‌خواهد دی‌جی باشند اما شاید باور نکنید که این شغل سختی‌ها و مشکلات و استرس‌های خودش را دارد. ساعت‌ها باید سرپا باشی و هرکسی هم هر آهنگی را سفارش داد بخوانی و تلاش کنی که جشن […]
«خیلی از جوان‌ها دل‌شان می‌خواهد دی‌جی باشند اما شاید باور نکنید که این شغل سختی‌ها و مشکلات و استرس‌های خودش را دارد. ساعت‌ها باید سرپا باشی و هرکسی هم هر آهنگی را سفارش داد بخوانی و تلاش کنی که جشن از ریتم نیفتد.» یوسف حیدری گزارش نویس
اینها حرف علی است. جوان ۲۸ ساله‌ای که ۶ سالی است در کنار اجاره دادن سیستم صوتی و نور مجالس به عنوان دی‌جی
در عروسی‌ها و تولدها و جشن‌های مختلف برنامه اجرا می‌کند. می‌گوید خیلی از جوان‌ها به خاطر پیدا نکردن شغل مناسب و
به تصور اینکه پول در دی‌جی شدن است بدون داشتن سواد موسیقی دی‌جی می‌شوند و بازار این کار را هم خراب می‌کنند.
دی‌جی «تی‌وان» نام مستعار علی است و می‌گوید خیلی از دی‌جی‌ها از این نام‌ها برای خودشان انتخاب می‌کنند.
سعید هم یکی دیگر از دی‌جی‌هاست که کار اولش را ساخت، میکس و مستر آهنگ معرفی می‌کند و معتقد است
دی‌جی‌های واقعی به هر مجلسی نمی‌روند و اینکه در کشورهای اروپایی و امریکایی دی‌جی‌ها کنسرت هم برگزار می‌کنند.
دی‌جی مخفف کلمه دیسک جاکی به معنی سوارکار و جادوگر دیسک است.
دی‌جی به کسی گفته می‌شود که آهنگ‌های ضبط شده خواننده‌های مختلف پاپ و رپ را روی دیسک انتخاب می‌کند
و با شکل متفاوتی برای مخاطبان مورد نظر خود پخش می‌کند. این تعریفی است که علی از دی‌جی ارائه می‌دهد
و می‌گوید: «در ایران چند دسته دی‌جی فعالیت می‌کنند. در مراسم معمولاً به کسی که نورپردازی یا صداگذاری می‌کند
هم دی‌جی می‌گویند درحالی که دی‌جی کسی است که سواد موسیقی دارد و دوره‌های ویژه این کار را دیده.
دی‌جی‌ها سواد موسیقی الکترونیک دارند و معمولاً خودشان آهنگساز هستند.
متأسفانه چند سالی است تعدادی از جوان‌ها که شغل مناسبی پیدا نمی‌کنند یا عاشق هیجان هستند
به تصور اینکه در این کار پول خوبی هست و هنری هم نمی‌خواهد یا نهایتاً اینکه یک دیسک را تکان می‌دهند،
سراغ دی‌جی شدن می‌روند.»
«بعد از اینکه در رشته مهندسی عمران فارغ‌التحصیل شدم و سربازی رفتم، تصمیم گرفتم دنبال علاقه‌ام که موسیقی بود،
بروم. برای اجرای یک برنامه در میهمانی و مراسم، داشتن یک سیستم صوتی و نورپردازی مناسب
و همین طور یک استیج خوب حرف اول را می‌زند. با وام ۲۰۰ میلیون تومان سیستم
و وسایل خریدم و برای مراسم مختلف این وسایل را اجاره می‌دهم. از سال ۹۱ که این کار را شروع کردم، علاوه بر اجاره دادن سیستم صوتی و نورپردازی و نصب استیج،
به عنوان دی‌جی هم کار می‌کنم. به جز ماه‌های محرم و صفر معمولاً پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها برای اجرا به مراسم عروسی
و جشن تولد یا پارتی دعوت می‌شوم. البته چند باری هم به جشن‌های خاصی مثل نامگذاری نوزاد،
ختنه‌سوران یا تشخیص جنسیت نوزاد هم دعوت شده‌ام. یکی از این جشن‌ها که برای خود من هم جالب بود،
جشن تشخیص جنسیت نوزاد بود که نزدیک به ۳۰۰ نفر میهمان توی یکی از باغ‌های لواسان جمع شده بودند
و خانواده این نوزاد نزدیک به ۷۰ میلیون تومان هزینه کرده بودند. ما هم سنگ تمام گذاشتیم
و آخر مراسم معلوم شد نوزاد دختر است. مادر نوزاد لباس عروس پوشیده بود و فیلمبرداری هم با آخرین متد انجام شد.
خیلی از این جوانان از خود ما سیستم و وسایل اجاره می‌کنند و خودشان را دی‌جی معرفی می‌کنند.
حتی در جشن‌های فامیلی به دروغ اعلام می‌کنند که هیچ پولی بابت اجرای برنامه نمی‌گیرند
و فقط پول اجاره سیستم و دستگاه‌ها را طلب می‌کنند و به این بهانه پول بیشتری می‌گیرند.
علی که دل خوشی از دی‌جی‌های قلابی ندارد، می‌گوید: «به قول یکی از دوستان، اگر لگد به درخت بزنی به جای برگ، دی‌جی می‌ریزد.
هر روز به تعداد جوانانی که می‌خواهند دی‌جی باشند، اضافه می‌شود. کسی را می‌شناسم که مغازه‌اش را اجاره داده
و به خاطر بیکاری سراغ دی‌جی شدن رفته و با یکی دوتا برنامه رفتن هم برای خودش اسم مستعار انتخاب کرده.
مفهوم و کارکرد دی‌جی در ایران و کشورهای دیگر بسیار متفاوت است. در کشورهای اروپایی دی‌جی‌ها آهنگسازهای بسیار قوی هستند
و با سواد موسیقی بالا و ایجاد تغییرات جزیی در موسیقی و آهنگ‌ها برنامه اجرا می‌کنند
اما در ایران دی‌جی‌ها با میکس چند آهنگ بدون هیچ شناختی نسبت به موسیقی برنامه اجرا می‌کنند.»
«معمولاً درآمد دی‌جی‌ها بین ۲ تا ۶ میلیون تومان است. البته برخی دی‌جی‌ها خیلی قوی هستند
که نمی‌توان برای کارهای آنها قیمت تعیین کرد.
دی‌جی‌ها اگر به تنهایی و تنها با یک سیستم و میکس آهنگ در جشن و مراسم اجرا کنند،
بین ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان می‌گیرند ولی اگر ارکستر آنها را همراهی کند،
هر کدام از نوازنده‌ها هم بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان می‌گیرند. تصوری که برخی از دی‌جی دارند، کسی است که باید آهنگ‌های درخواستی آنها را اجرا کند
درحالی که دی‌جی آهنگ‌هایی را که خودش تهیه و تنظیم کرده، اجرا می‌کند.
علاوه بر آن باید مراقب سیستم صوتی و وسایلی که اجاره کرده‌ایم،
باشیم. به همه این موارد توقیف این وسایل از طرف پلیس را هم اضافه کنید که همه رشته‌ها را پنبه می‌کند.» دی‌جی بودن شغل پر استرسی است و همیشه این نگرانی هست که با مشکل مواجه بشوید.
علی خاطره ترسناکی در این باره دارد: «یک بار برای اجرای برنامه به جشن نامزدی در یکی از باغ‌های اطراف شهریار دعوت شدم.
موقع اجرای برنامه وقتی به چهره میهمان‌ها نگاه کردم، احساس کردم بیشتر به اراذل و اوباش شباهت دارند
تا میهمان یک جشن. تعدادی از آنها کلت به کمر بسته بودند. باور کنید از ترس نمی‌دانستم
چه چیزی می‌خوانم. یک ساعت بعد مأموران یگان ویژه نیروی انتظامی وارد باغ شدند درگیری مسلحانه بین مأموران و میهمان‌ها آغاز شد.
بعد از چند دقیقه افراد مسلح دستگیر شدند و تعدادی از وسایل ما هم توسط پلیس ضبط شد.»
سعید در زمینه تنظیم موسیقی و میکس و مستر فعالیت دارد و برای خوانندگان معروف پاپ هم آهنگسازی کرده.
چند باری هم همراه دی‌جی‌ها برای اجرای برنامه به عروسی یا جشن تولد رفته و بخوبی با کار و بار دی‌جی‌ها آشنایی دارد. می‌گوید: «تعریف دی‌جی در ایران با دیگر کشورها متفاوت است. در کشورهای امریکایی و اروپایی
دی‌جی‌ها علاوه بر آهنگسازی، کنسرت برگزار می‌کنند و گاهی در زمان اجرای برنامه به شکل زنده موزیک تنظیم می‌کند
اما در ایران داستان کمی متفاوت است. 15 سالی است که جوانان اقبال زیادی به دی‌جی شدن پیدا کرده‌اند و برخی از آنها دقیقاً همان کاری را که دهه ۵۰ و
۶۰ ضبط صوت‌ها توی عروسی و جشن تولد انجام می‌داد، تکرار می‌کنند با این تفاوت که جای ضبط صوت را لپ تاپ
و دو سی‌دی آهنگ و کسی که با یک نرم‌افزار آهنگ‌ها را میکس می‌کند، گرفته.
به نوعی دی‌جی‌ها فقط کار راه‌انداز هستند و تلاش می‌کنند که ریتم موزیک نیفتد.
در ایران تعداد انگشت شماری دی‌جی معروف و موسیقی بلد داریم که قیمت آنها هم بسیار بالاست
اما بعضی به اسم دی‌جی با ۲۰۰ هزار تومان بازار این کار را خراب می‌کنند
درحالی که آنها هیچ اطلاعاتی از موسیقی و آهنگ ندارند. متأسفانه به دلیل مشکلات مالی اقبال به سوی این دسته از دی‌جی‌ها بیشتر شده.
دی‌جی باید به این سواد موسیقی رسیده باشد که بداند در کدام منطقه از تهران و چه نوع مراسمی چه آهنگ‌هایی اجرا کند.
به طور مثال در منطقه شمال تهران بیشتر طالب آهنگ‌های تند رپ هستند ولی در جنوب تهران یا
شهرهای حاشیه‌ای آهنگ‌های تند پاپ مثل ناری ناری طرفدار دارد.
دی‌جی‌ها در جشن‌ها به میانگین سنی میهمان‌ها توجه می‌کنند
و اگر شخص سالخورده‌ای در جمع باشد، حتماً در میان آهنگ‌ها یکی از آهنگ‌های دهه ۵۰ را هم اجرا می‌کنند.»
موسیقی بلد باشی یا نه فرقی نمی‌کند، دو تا دیسک صفحه را می‌چرخانی و پول می‌گیری. بهانه هم زیاد است؛
یک شب هم به باغی در اطراف تهران برای میهمانی بزرگ تشخیص جنسیت بچه.
مراسمی که قرار است در آن از برگه سونوگرافی جنین پرده‌برداری شود.