شهریار در محاصره زلزله شهرستان شهریار با جمعیت حدودا ۷۵۰ هزار نفر دوازدهمین شهرستان پرجمعیت ایران است .این بدان معناست که شهریار از بسیاری استان های کشور همچون ایلام، سمنان و…پرجمعیت تر است . این سخن مهم را باید بدانیم که استان تهران بزرگترین گسلها یا چین خوردگی صفحات ایران را داراست .گسل ری ، […]
شهریار در محاصره زلزله
شهرستان شهریار با جمعیت حدودا ۷۵۰ هزار نفر دوازدهمین شهرستان پرجمعیت ایران است .این بدان معناست که شهریار از بسیاری استان های کشور همچون ایلام، سمنان و…پرجمعیت تر است . این سخن مهم را باید بدانیم که استان تهران بزرگترین گسلها یا چین خوردگی صفحات ایران را داراست .گسل ری ، گسل مشا و گسل اشتهارد اصلی ترین آنهاست .شهرستان شهریار با این بعد جمعیتی در میان این سه گسل عظیم که هرکدام توانایی ایجاد لرزه هایی باقدرت ۷ الی ۸ ریشتر هستند گرفتار است و امکان وقوع زمین لرزه در شهریار وجود دارد.
زلزله باقدرت ۵.۲ ریشتری شهریار اما برای اولین بار اتفاق نمی افتد چنانکه در سال ۱۹۶۷ نیز در این منطقه به سبب همین گسل زلزله ۷ ریشتری را تحربه کرده ایم که دارای تلفات بسیار زیادی است .اما نکته بسیار مهم مقایسه لرزشه های گسل ماهدشت با گسل ها و لرزشهای مختلف در دنیاست .به صورت تجربی و تحقیقاتی و نه بصورت علمی پس از لرزش گسلهایی به مانند گسل میانی ماهدشت به فاصله دوهفته الی ۳ ماه زلزله ای با توانایی لرزش گسل های اصلی با احتمال ۶۰ درصد خواهیم داشت .از نمونه های آن مثال ها می توان زلزله پرو و ترکیه را نام برد .بنابرلرزش در گسل های میانی به مانند گسل ماهدشت تا حدودی میتواند به ایحاد انگیزه برای لرزش های بزرگتر در گسل های بزرگ کمک کند .اگرچه این محتوا از لحاظ علمی تایید نمی شود اما تجربه زلزله های مختلف دنیا این مهم را به ما گوشزد میکند.
در صورت به وقوع پیوستن زلزله ای بزرگتر از ۷ ریشتر تمامی سطح شهرستان در معرض خطر بسیار جدی است اما باید به این مهم توجه داشت که مناطقی نظیر غرب بخش وحیدیه و روستا های اطراف کوه تخت رستم به مراتب خطر بیشتری را حس خواهند کرد و این امر زمانی نمایان میشود که زلزله های کوچک ۱.۵ الی ۲ ریشتری اخیر در این منطقه را شاهد هستیم . دلیل این لرزش های کوچک واقع شدن این ناحیه ویژه در مرز گسل های میانی ماهدشت و رباط کریم است .این موضوع توجه جدی ساکنین این منطقه و مسئولین ذی ربط را به این حوزه نشان می دهد .
زمان تصویب و تایید طرح شهر جدید اندیشه به عنوان یکی از شهر های جدید کلانشهر تهران به هیچ عنوان به مسائل پایداری شهر توجه نکرده و فقط به صرف تخلیه ازدیاد جمعیت تهران بزرگ آنرا طراحی کرده اند .علاوه برانگلی بار آمدن شهر جدید اندیشه (وابسته به شهر های بزرگ اطراف از لحاظ اشتغال ،اقتصاد و …) این شهر در میان گسلها گرفتار است به طوری که علاوه بر این مسائل به بافت زمین شناختی و آزمایش خاک منطقه نیز توجه نکرده و پس از مدتها که طرح اولیه به تراکم کم بوده به ازدیاد تراکم اقدام شده و فشار به لایه های کم استقامت زیرین (ناشی از برداشت بی رویه آب منطقه) آمده است .
علاوه بر موضوعات مهم فوق این را باید بدانیم که در منطقه ای به اشتباه زندگی میکنیم که احتمال لرزش های ناگهانی در آن بسیار زیاد است و آمادگی لازم و داشتن فرهنگ برخورد مناسب در زمان اتفاق آن شرط پیروزی در جنگ با زلزله است .
آموزش شهروندان از مهمترین مسئولیت های مسئولان مرتبط است که هرچه سریعتر برای بقای شهروندان باید روی دهد.
به امید روزی که تمامی مردم شهرستان شهریار آمادگی لازم برای مقابله با زلزله را داشته باشند .
شهریار در محاصره زلزله /فرشاد عبادی نیا/دکترای برنامه ریزی شهری/فرزند منطقه شهریار