دلار و روند نزولی ارزش ارزهای خارجی واقعیت این است که حتی اگر بانک مرکزی به دستور دولت بخواهد قیمت ارز را پایین بیاورد و به تزریق ارز روی آورد، هم قادر به ادامه این سیاست در بلندمدت نخواهد بود چراکه دسترسی به منابع ارزی کشور به شدت محدود و قفل و درآمد ارزی ناشی […]
دلار و روند نزولی ارزش ارزهای خارجی
واقعیت این است که حتی اگر بانک مرکزی به دستور دولت بخواهد قیمت ارز را پایین بیاورد و به تزریق ارز روی آورد، هم قادر به ادامه این سیاست در بلندمدت نخواهد بود چراکه دسترسی به منابع ارزی کشور به شدت محدود و قفل و درآمد ارزی ناشی از صادرات نفت هم به صفر نزدیک شده است.
به گزارش شهریارنگار وبه نقل از همشهری آنلاین، احمد حاتمی‌یزد کارشناس بانکی در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: نوسانات ۲روز اخیر بازار ارز بیشتر منعکس‌کننده انتظارات مردم از تحولات آینده بود چراکه از یک‌سو این تحلیل وجود دارد که آرای الکترال جو بایدن، نامزد حزب دمکرات از دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوری‌خواه آمریکا بسیار بیشتر است و بعید به‌نظر می‌رسد در مدت باقی‌مانده تا روز انتخابات، رئیس‌جمهور فعلی این کشور بتواند آرای لازم را کسب کند و در کاخ سفید برای ۴سال دیگر باقی بماند. به همین دلیل استنباط می‌شود که درصورت ورود جوبایدن به کاخ سفید و احیای برجام، دست‌کم تحریم‌ها از استحکام و شدت گذشته برخوردار نباشد. حتی به ایران اجازه داده شود که از منابع ارزی خود در برخی بانک‌های کشورهایی چون چین و عراق استفاده کند.
از سوی دیگر پس از سفر اخیر رئیس‌کل بانک مرکزی به عراق این خبر قوت گرفت که به‌احتمال زیاد طرف عراقی اجازه پیدا کرده تا بیش از ۵ میلیارد دلار از منابع ارزی ایران را آزاد کند. البته این آزادسازی به‌معنای ورود ارز به شکل اسکناس یا دسترسی برای خرید هر کالایی نخواهد بود، اما این احتمال وجود دارد که بخش زیادی از نیاز تجاری ایران به ارز برای خرید کالاهای اساسی و ضروری از کانال کشور عراق تامین شود. به‌طور طبیعی دسترسی ایران به ارزهای خود، فشار برای تقاضای ارز تجاری را کاهش خواهد داد.
انتظار می‌رود اگر روند نزولی ارزش ارزهای خارجی دست‌کم به‌صورت موقت ادامه یابد،
بخش زیادی از دلارهای خانگی راهی بازار آزاد شود، مشروط به اینکه انتظارات تعدیل شود و
چشم‌انداز باثبات‌تری را تجربه کنیم. البته اگر مردم یقین پیدا کنند که روند نزولی ممکن است
ادامه داشته باشد، موج فروش دلارهای خانگی تشدید خواهد شد.
انتقادی که به بانک مرکزی به‌عنوان سیاستگذار پولی کشور برمی‌گردد این است که چرا نظارت بر
شبکه بانکی ضعیف است و بسیاری از اخطارها جدی گرفته نمی‌شود و بسیاری از وعده‌ها هم
تحقق نیافته و ادامه این روند اثرگذاری سیاست‌های پولی و ارزی را تضعیف می‌کند.
مسئله دیگر البته به دخالت‌های احتمالی دولت در سیاست‌های بانک مرکزی برمی‌گردد و اینکه گفته یا دستور داده شود که نرخ دلار باید واقعی شود، یک پیام مبهم است چرا که باید مشخص گفته شود نرخ واقعی دلار یعنی چه؟
واقعیت این است که حتی اگر بانک مرکزی به دستور دولت بخواهد قیمت ارز را پایین بیاورد و به
تزریق ارز روی آورد، هم قادر به ادامه این سیاست در بلندمدت نخواهد بود
چراکه دسترسی به منابع ارزی کشور به‌شدت محدود و قفل و درآمد ارزی ناشی از صادرات نفت
هم به صفر نزدیک شده است.
عقلانیت ایجاب می‌کند که اجازه داده شود تا قیمت ارز در نتیجه عرضه و تقاضا شکل بگیرد و
تلاش برای کاهش تصنعی آن متوقف شود.
مسئله دیگر اینکه هم‌اکنون هم اگر بانک مرکزی بخواهد به تزریق فیزیکی دلار روی آورد،
تقاضای مؤثری برای دلار سبز آمریکا وجود ندارد و بیشتر تقاضای موجود برای واردات است که رفع
این نیاز با دلار فیزیکی ممکن نیست.
در شرایط پرنوسان بازار سکه، دلار و طلا، اینکه به مردم گفته شود، در این بازار سرمایه‌گذاری نکنند،
چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد چراکه همه دنبال حفظ ارزش دارایی‌های خود هستند و بهتر است
مردم ریسک سرمایه‌گذاری در بازارها را در نظر بگیرند. به‌ویژه اینکه تحولات روزهای آینده ممکن است
ریسک را افزایش دهد.