سیستم ایمنی بدن، در واقع پلیس بدن ماست. این پلیس وظیفه دارد در برابر میکروب‌ها و عوامل بیرونی که عملکرد بدن را به خطر می‌اندازد، از ما محافظت کند؛ اما گاهی پلیس بدن ما دچار سردرگمی شده، به بافت‌ها و سلول‌های خودی حمله می‌کند. این ناهنجاری که اختلال خودایمنی نام دارد، با توجه به نوع […]
سیستم ایمنی بدن، در واقع پلیس بدن ماست. این پلیس وظیفه دارد در برابر میکروب‌ها و عوامل بیرونی که عملکرد بدن را به خطر می‌اندازد، از ما محافظت کند؛ اما گاهی پلیس بدن ما دچار سردرگمی شده، به بافت‌ها و سلول‌های خودی حمله می‌کند. این ناهنجاری که اختلال خودایمنی نام دارد، با توجه به نوع آسیبی که وارد کند، منجر به اختلالات مختلفی می شود. یکی از انواع این اختلالات، بیماری ام اس است.
ام‌اس مخفف مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) است.
در بیماری ام‌اس سیستم ایمنی بدن، به سیستم عصبی حمله می‌کند. سلول‌های عصبی ما پوششی دارند که غلاف میلین نام دارد.
غلاف میلین به انتقال پیام بین سلول‌های عصبی کمک می‌کند،
اما در بیماری ام‌اس غلاف میلین توسط دستگاه ایمنی تخریب می‌شود.
این تخریب می‌تواند تخریب سطحی قابل ترمیم یا تخریب کامل غلاف میلین باشد.
به‌همین دلیل است که بیماری ام‌اس، طیف گسترده‌ای از علائم دارد و روند پیشرفت بیماری ام‌اس در هر بیمار، متفاوت است.
در بعضی از بیماران روند بیماری ام‌اس ثابت می‌ماند و در بعضی به‌مرور پیشرفت می‌کند.
همان‌طور که گفتیم علائم ام‌اس گسترده بوده و بسته به ناحیه تخریب‌شده و میزان تخریب متغیر است.
یک بیمار ام‌اس ممکن است فقط خستگی و بی‌حسی را تجربه کند
و در یک بیمار دیگر، علائم تا اختلال جدی حرکتی پیش برود.
شایع‌ترین نشانه‌های ام‌اس این موارد هستند:
البته این علائم باید مستمر اتفاق بیفتند و حداقل تا ۲۴ ساعت ادامه داشته باشند.
در این صورت حتماً باید به پزشکمان مراجعه کنیم.
مشاهده‌ی صرف این نشانه‌ها به معنی این نیست که صد درصد مبتلا به بیماری ام‌اس هستیم.
گاهی این علائم در افراد سالم هم دیده می‌شود.
پس بهترین کار این است که نشانه‌های ام‌اس را جدی بگیریم، اما خودمان نبریم و ندوزیم، بلکه به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم.
دکتر مهدی شادنوش با اشاره به وضعیت بیماران ام اس در کشور، گفت: بر اساس آمار ثبت شده در سامانه بیماران خاص معاونت درمان وزارت بهداشت تا امروز تعداد ۷۰۰۰۰ بیمار مبتلا به ام اس در کشور برآورد شده است.
بیشترین سن ابتلا به ام‌اس
وی با بیان اینکه شیوع بیماری ام‌اس همچنان با نسبتی ۲.۵ برابری در زنان بیش از مردان بوده و بیشتر در سنین ۲۰ تا ۴۵ سال است،
گفت: متوسط شیوع این بیماری بر اساس آمارهای جهانی به میزان ۱۱۲ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بوده
و میزان بروز آن نیز ۵.۲ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
البته این نسبت در کشورهای مختلف متفاوت است.
افزایش شیوع ام‌اس در مناطق شهری ایران
شادنوش ادامه داد: در ایران نیز شیوع ام‌اس معادل ۸۷ بیمار به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بوده
و کشورمان از نظر شیوع ام‌اس در شمار کشورهای با شیوع بالا محسوب می‌شود.
در عین حال باید توجه کرد که طی دهه‌های اخیر شیوع بیماری ام‌اس در کشور به خصوص در مناطق شهری افزایش یافته است.
این مسئله اهمیت تشخیص و کنترل بیماری در جوانان و میانسالان را با توجه به شیوع متوسط تا بالای این بیماری در کشور نشان می‌دهد.
شادنوش با بیان اینکه به طور متوسط سالانه حدود ۵ هزار بیمار به جمعیت مبتلایان در کشور افزوده می‌شود، اظهار کرد: این بیماری از سال ۱۳۸۴ در کشور در زمره بیماری‌های خاص و مورد حمایت وزارت بهداشت قرار گرفته و اقدامات متعددی برای حمایت از این بیماران انجام شده است.
به طوری که سامانه رجستری و سرشماری بیماران ام‌اس در کشور راه‌اندازی شد.
همچنین تشکیل کمیته علمی مشورتی برای ترسیم سیاست‌های کلی در امر تشخیص و درمان و توانبخشی بیماران و همچنین کمیته‌های ام اس دانشگاهی جهت تأیید بیماری و رسیدگی به موضوعات در سطح هر دانشگاه علوم پزشکی یکی دیگر از اقدامات مربوط به حوزه بیماران ام‌اس بوده است.
وی گفت: تدوین بسته خدمتی متناسب با نیازهای درمانی و دارویی، حمایت از خدمات بسته خدمتی در جهت کاهش بار مالی بیماران، به روزرسانی سالانه سامانه‌ها و بسته خدمتی بیماران ام اس، تدوین استاندارد تشخیصی و درمانی ام اس و ابلاغ آن در سطح کشور، حمایت از داروهای تولید داخل و پرداخت فرانشیز سهم بیمار در داروهای تولید داخلی و تأمین جدیدترین داروهای مورد مصرف بیماران مانند مونوکلونال آنتی بادی با اثربخشی بالا از دیگر اقدامات وزارت بهداشت در حوزه ام‌اس بوده است.
وی افزود: در عین حال مراکز جامع ارائه خدمات بیماران خاص در ۱۳ مرکز دانشگاهی از قبیل چهار مرکز در تهران و مراکزی در اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، اهواز، کرمان، مازندران، کردستان و کرمانشاه برای ارائه خدمات به بیماران خاص و از جمله بیماران مبتلا به ام‌اس راه‌اندازی شده است.
همچنین مراکزی را با عنوان مراکز ارائه خدمات جامع توانبخشی به بیماران ام اس تجهیز و تکمیل کرده‌ایم.
شادنوش از تدوین پروتکل خدمات توانبخشی مورد نیاز بیماران ام اس و ابلاغ سراسری آن خبر داد
و گفت: در سال ۱۳۹۹ بابت فرانشیز سهم بیمار در بسته خدمتی ام اس، بالغ بر ۵۸ میلیارد تومان به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور پرداخت شد.
در عین حال باید توجه کرد که مهم‌ترین چالش فعلی در حوزه ام اس، بار مالی بالا در خصوص فرانشیز سهم بیمار برای داروهای تخصصی و همچنین هزینه‌های بالای توانبخشی در بیماران ام اس که فاقد پوشش بیمه‌ای هستند.
شادنوش درباره وضعیت واکسیناسیون بیماران ام‌اس علیه کرونا نیز گفت: تخصیص سهمیه واکسن کرونا به بیماران ام اس در تهران و کلیه شهرها بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی و همکاری انجمن‌های حمایتی این بیماران با معاونت‌های درمان و بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام شده
و در خصوص اولویت‌بندی و فراخوان بیماران و هدایت‌شان به سمت مراکز منتخب تزریق واکسن نیز اقدامات لازم انجام شده است.
باید توجه کرد که واکسیناسیون بیماران ام اس از اردیبهشت ماه سال جاری آغاز شده
و آمار پوشش واکسیناسیون در این بیماران را نیز بعدا اعلام می‌کنیم.