با اوتیسم آشنا شویم بهشته اسلامی کارشناس ارشد روانشناسی اوتیسم یک اختلال رشدی است که درسه سال اول زندگی ظاهر می شود این بیماری با تأثیربرروی مغزکودک رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن را مختل می کند.علت واقعی بیماری هنوز مشخص نیست اما به نظر می رسد اختلالات ژنتیکی عامل مؤثربروز این بیماری باشد […]
اوتیسم یک اختلال رشدی است که درسه سال اول زندگی ظاهر می شود این بیماری با تأثیربرروی مغزکودک رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن را مختل می کند.علت واقعی بیماری هنوز مشخص نیست اما به نظر می رسد اختلالات ژنتیکی عامل مؤثربروز این بیماری باشد دیگرعوامل مانند آلودگی با جیوه یا سرب- رژیم غذایی نامناسب در دوران بارداری مادر-عفونت بارداری-عدم واکسیناسیون یا حساسیت دارویی می تواند باعث بروز این بیماری شود.
این اختلال در پسران شایعتر از دختران می باشد.کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیرکلامی تعاملات اجتماعی و فعالیتهای مربوط به بازی مشکل دارند و ارتباط فرد با دنیای خارج را برایش دشوار می سازد. حرکات تکراری دست زدن-پریدن-رفتارهای پرخاشگرانه و حتی خود آزاری در آنها دیده می شود و به طور کل درحواس پنجگانه (بینایی-شنوایی- بویایی- لامسه-چشایی) رفتارهای غیرمعمول دیده می شود هسته مرکزی اختلال اوتیسم اختلال ارتباط است. رفتارهای اوتیسمی فرد درسالهای اولیه زندگی بین ۱-۳ سال شروع می شود خانواده اولین افرادی هستند که متوجه می شوند و اغلب آن را مشکل تلقی نمی کنند. مثال اگر کودکشان به دستورات کلامی و صداهای مختلف واکنش نشان نمی دهد را مشکل شنوایی تلقی می کنند- درصورت مداخله متخصین می توان از ۱۸ ماهگی اختلال راتشخیص داد گاهی والدین به پزشک مراجعه می کنند که کودک از نظر رشد گفتار-جسمانی و شنوایی عادی بوده اما یکباره تغییر کرده و به دستورات آنها اعتنا نمی کند و هیچ علاقه ای به بازی و ارتباط اجتماعی نشان نمی دهد و اصطلاحاً درخود فرو می رود. عدم به کاربردن ضمیر(من) از ویژگی های کلامی کودک است و همچنین تکرارکلمات و جملات اطرافیان بدون توجه به معنی و محتوای کلام می باشد این اختلال هرچه زودتر و درسنین پایین تشخیص داده شود و کودک سزیعتر تحت درمان قرارگیرد بهبود و کنترل بیماری سریعترانجام می شود.
بایدخاطرنشان کرد اوتیسم یک بیماری روانی نیست و کودکان اوتیسیک کودکان سرکشی نیست که خودرفتارهایشان را انتخاب کرده باشنذ و علت بروزآن نیزداشتن والدین بد نمی باشد.طیف اوتیسم از۱ تا ۱۰ براساس شذت اختلال درجه بندی می شودکه ۱بسیارضعیف و ۱۰ بسیار شدید می باشد درواقع اوتیسم علائم و درجات مختلف و متفاوتی از خود نشان می دهد که درصورت بروز شدت باید توسط مؤسسات خاص نگهداری و کنترل شود.
اصراربه یکسانی و مقاوم دربرابر تغییرات – مشکلات تکلمی شدید-دربیان نیازها اغلب از اشارات و حرکات بدن استفاده می کنند و کمتر کلمات را بکار می برند.ازضمایر معکوس استفاده می شود مثل به جای ضمیر(من) ضمیر (تو) را استفاده می کنند.تکرار کلمات و جملات دیگران- خنده و گریه بی دلیل- اضطراب و نگرانی بیش ازحد-پرخاشگری و گاهی خودشان را مضروب می کنند.عدم ارتباط عاطفی-عدم ارتباط چشمی یا بسیاراندک بامخاطب-با اسباب بازی کردن هیچ علاقه ای نشان نمی دهد. چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارد احساس دردکمتذ یا بیشتر از حد متعارف دارند-تحرک بسیارکم یا بسیار زیاد دارند ازخطرات برداشت درستی ندارند و واکنش مناسب نشان نمی دهند.هرچند که حس شنوایی سالم دارند اما به صداها و صحبتها واکنش نشان نمی دهند باید توجه داشت که کودکان اوتیسیک تحریکات حسی را به گونه ای متفاوت درک می کنند و اگر زود تشخیص داده شود تحت درمان قرارگیرد می تواند قادربه ارتباط عاطفی با اطرافیان خودگردد.
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی ازهر۱۶۰ تولد ۱ مورد اوتیسم دیده می شود و درحال افزایش می باشد.
متأسفانه گاهی اوقات والدین دارای کودک اوتیسم واقعیت را انکار می کنند چون پذیرش این موضوع برایشان سخت است ولی با این کار کودک را از دوران طلایی درمان که بین ۲ سالگی الی ۶ سالگی است محرم می سازندواگرآموزشهای لازم به موقع داده شود احتمال نرمال شدن رفتاروجود دارد.
نکته مهم: این کودکان دارای مجموعه ای ازنکات قوت و ضعف می باشند و تأکید مناسب برنکات قوی آنها موجب بهبود اعتماد به نفس آنها شده و انگیزه قویتری را برایشان ایجاد می کند و یکی از وظایف اصلی درمانگر و والدین یافتن نکات مثبت و ارتقاء آن درکودک می باشد که باشناخت و تشخیص به موقع می توان احتمال پیشرفت درکودک را فراهم آورد.همچنین باید توجه کرد درمان دارویی همراه بادرمان توانبخشی مؤثر می باشد و هردو همزمان پیگیری شود وباید این نکته را درنظر داشت که درمان و کنترل این بیماری بسیار طولانی است و نیازمند صبر و دقت و توجهخ والدین و اطرافیان می باشد و بهداشت روانی خانواده بسیارموردتوجه می باشد زیرا انرژی انسانی طبعاً محدود و آسیب پذیر است و اگر والدین و مراقبان کودک ازنیازهای اساسی خود و زندگی روزمره غافل شوند بتدریج به سمت افسردگی وکاهش انرژی و یأس و ناامیدی پیش خواهند رفت و دراین میان کودک اوتیسم نیز ازبهره مندی و حمایت محروم خواهدشد بنابراین دوست داشتن خود و توجه به نیازهای شخصی خانواده دارای کودک اوتیسم بسیارضروری و مهم می باشد.واین نکته قابل توجه است که برخی ازاین کودکان بسیار باهوش می باشند ودرصورت تطابق بامحیط و خانواده و مدرسه می توانند عملکردخوب ازخودنشان دهند واستعداد فوق العاده ای درهنر-موسیقی یاریاضیات یا موارد دیگرنشان دهند و حتی دربزرگسالی بسیارمشکل است و احتمال دارد درصورت بروز شدت فرد به عنوان وسواسی اسکیزوفرن- عقب مانده ذهنی یاآسیب مغزی شناخته شود که زندگی فرد را تحت الشعاع خود قرارمی دهد.
برخی از افراد اوتیسم دربزرگسالی براساس شدت یا ضعف علائم بیماری می توانند درجات دانشگاهی داشته باشند و بطور مستقل کارکنند و اگر شدت زیادباشد می باید تحت نظر خانواده و اطرافیان زندگی کرده و مشغول فعالیت باشند.درمانگران و متخصصان با بزرگسالان مبتلا به اوتیسم برای موفقیت در زندگی روزانه کارمی کنند.آنها منابع اجتماعی و فعالیتهای ورزشی همراه با تحرک و عملکر مهارتی ارائه می دهند تا فرد اوتیسم بتوانند شغلی داشته باشد و زندگی روزانه خود را مدیریت کند تابتوانند استقلال داشته باشند. بطور کلی نیاز به استفاده از دارو-برنامه های درمانی و رفتاردرمانی و همچنین تلاش خود فرد جهت دستیایبی به یک زندگی متعارف و مستقل کاملاً مشهود و بدیهی است.
اوتیسم /