یارانه معیشتی و نقدی در روزهای اخیر اولین یارانه دولت در سال جدید به حساب سرپرست خانوارها واریز شد. مبلغ آن ۵۵ هزار تومان برای خانوارهای تک نفره بود . و این یارانه، یارانه معیشتی نام داشت. یارانه بعدی که به حساب خانوارها واریز می‌شود یارانه نقدی است و حداکثر ظرف دو هفته آینده باید […]
یارانه معیشتی و نقدی
در روزهای اخیر اولین یارانه دولت در سال جدید به حساب سرپرست خانوارها واریز شد.
مبلغ آن ۵۵ هزار تومان برای خانوارهای تک نفره بود .
و این یارانه، یارانه معیشتی نام داشت.
یارانه بعدی که به حساب خانوارها واریز می‌شود یارانه نقدی است و حداکثر ظرف دو هفته آینده باید واریز شود
و مقدار آن ۴۵۵۰۰ تومان برای هر نفر است.
اما اصولا این یارانه‌ها چه تفاوتی با هم دارد و امسال در مجموع چه مقدار یارانه توزیع می‌شود؟
سوال دیگر این است که آیا در سال ۱۴۰۰ باید منتظر تغییری در پرداخت یارانه‌ها باشیم؟
پرداخت یارانه معیشتی از سال ۹۸ و بعد از افزایش نرخ بنزین آغاز شد.
در آبان سال ۹۸ قیمت بنزین از هزار تومان به ازای هر لیتر به ۱۵۰۰ تومان برای بنزین یارانه‌ای و ۳ هزار تومان برای بنزین آزاد افزایش یافت.
دولت اعلام کرد مابه التفاوت نرخ بنزین هزار تومانی با قیمت‌های جدید را تحت عنوان یارانه معیشتی به حساب خانوارها واریز میکند.
مبلغ این یارانه از آن زمان برای خانواده‌های یک نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده‌های دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده‌های سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده‌های چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده‌های پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان بوده و آنطور که اطلاعیه جدید سازمان هدفمندی نشان می‌دهد مبلغ آن برای سال ۱۴۰۰ نیز همین مبالغ و بدون تغییر خواهد ماند.
همچنین گفته می‌شود ۶۰ میلیون از جمعیت حدود ۸۴ میلیون نفری ایران مشمول این یارانه می‌شوند.
معمولا دهم هر ماه یارانه معیشتی به حساب سرپرست خانوارها واریز می‌شود.
چیزی حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان در سال جاری دولت برای یارانه معیشتی پرداخت خواهد کرد.
پرداخت یارانه نقدی از سال ۸۹ و همزمان با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و در دولت دهم آغاز شد.
مبلغ این یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان و طی ۱۱ سال گذشته بدون تغییر بوده است.
در سال ۱۴۰۰ نیز مبلغ این یارانه تغییر نخواهد کرد.
این یارانه معمولا بیستم هر ماه به حساب سرپرست خانوارها واریز می‌شود.
هدف از پرداخت یارانه نقدی بازگرداندن منابع حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی به مردم بود.
در سال ۸۹ دولت قیمت حامل‌های انرژی را اصلاح و تلاش کرد نرخ آنها را به قیمت‌های آزاد نزدیک کند.
بنابراین هدف از پرداخت یارانه نقدی این بود که افراد این پول را صرف هزینه انرژی کنند.
با این حال در آن زمان مبلغ پرداختی بیشتر از منافع به دست آمده از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی بود.
بنابراین پرداخت این مبلغ در حالی که موجب افزایش نقدینگی شد و موجی از تقاضا را در کشور ایجاد کرد، فشار مالی زیادی نیز بر دولت وارد کرد.
از این رو این اقدام با وجود اینکه از اساس درست بود اما به دلیل اجرای نادرست به موج تورمی منتهی شد.
ایراد دیگری که به این طرح گرفته می‌شود این است که یارانه نقدی فقط باید به دهک‌های پایین درآمدی اختصاص می‌یافت.
اما دولت دهم پرداخت یارانه به همه افراد جامعه را باب کرد.
دولت یازدهم نیز با وجود اینکه فرصت حذف این یارانه را برای دهک‌های پردرآمد داشت اما اراده و جسارتی برای انجام آن نداشت.
این در حالی بود که در تمام این سال‌ها قانون بودجه دولت را مکلف بر حذف پردرآمدها از لیست یارانه بگیران می‌کرد.
امسال اما همین الزام قانونی از لایحه بودجه حذف شده است.
در حال حاضر به ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی پرداخت می‌شود
بر این اساس دولت در سال جاری ۴۲.۶ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت میکند.
کمیسیون تلفیق مجلس در نظر داشت که در قالب قانون بودجه ۱۴۰۰ دست به افزایش یارانه نقدی بزند.
مجلس به بودجه ۱۴۰۰ رای مثبت نداد
که ظاهرا یکی از دلایل اصلی آن هم افزایش نرخ تسعیر ارز و حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی برای خرید کالاهای اساسی توسط کمیسیون تلفیق بود.
از این رو بعد از اینکه برای بار دوم بودجه به مجلس رفت دیگر خبری از افزایش یارانه نقدی نبود.
مقدار این یارانه روی ۴۵ هزار و ۵۰۰ هزار تومان ثابت باقی ماند.
بنابراین امسال نیز قرار نیست یارانه جدیدی پرداخت شود.
تنها همان یارانه معیشتی و نقدی با همان مبالغ قبلی به حساب سرپرست خانوارها واریز می‌شود.
بر این اساس یک خانواده ۳ نفره هر ماه ۲۷۴ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه دریافت میکند
دولت نیز در مجموع در سال ۱۴۰۰ باید بیش از ۷۵ هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه‌ها تامین منابع کند.
با این حال با ادامه شیوع کرونا و تعطیلی برخی مشاغل، طرح‌های کمک معیشتی دولت در سال ۱۴۰۰ نیز ممکن است ادامه یابد.
در ۴ ماه پایانی سال گذشته طرح مشترکی از سوی دولت و مجلس طراحی شد که طرح کمک معیشتی کرونا نامیده شد.
بر اساس آن به ۶۰ میلیون نفری که مشمول طرح معیشتی می‌شودند به هر فرد ۱۰۰ هزار تومان اختصاص یافت.
البته در این میان خانوارهایی بضاعت مالی کمتری داشتند و از دریافت حقوق ماهانه محروم بودند ماهی ۱۲۰ هزار تومان دریافت کردند. از این رو ممکن است مجدد چنین طرح‌هایی اجرا شود.