سرفه چیست؟ سرفه یکی از مکانیسمهای دفاعی بدن جهت جلوگیری از ورود محرکهای خارجی به گلو و راههای هوایی است. این محرکهای خارجی باعث تحریک اعصاب و ارسال پیام به مغز میشوند؛ سپس مغز به عضلات قفسهی سینه و شکم دستور میدهد که با خارج کردن هوا از طریق سرفه باعث خروج محرک خارجی شوند. […]
سرفه چیست؟
سرفه یکی از مکانیسمهای دفاعی بدن جهت جلوگیری از ورود محرکهای خارجی به گلو و راههای هوایی است. این محرکهای خارجی باعث تحریک اعصاب و ارسال پیام به مغز میشوند؛ سپس مغز به عضلات قفسهی سینه و شکم دستور میدهد که با خارج کردن هوا از طریق سرفه باعث خروج محرک خارجی شوند. این که هر از گاهی سرفه کنید طبیعی است و همچنین خوشبختانه نشانهی سلامتی شما است.
سرفهای که برای چندین هفته ادامه یابد و یا آنکه همراه با خلط خونی باشد، ممکن است نشان دهندهی شرایط نیازمند به مراقبتهای پزشکی باشد. گاهی اوقات سرفه با فشار همراه است (سرعت هوا در یک سرفهی شدید میتواند به حدود ۸۰۰ کیلومتر در ساعت هم برسد). سرفهی طولانی مدت و شدید خسته کننده است و ممکن است باعث بی خوابی، سردرد، بی اختیاری ادرار و حتی شکستگی دندهها نیز بشود.
سرفهای که برای چندین هفته ادامه یابد و یا آنکه همراه با خلط خونی باشد، ممکن است نشان دهندهی شرایط نیازمند به مراقبتهای پزشکی باشد.
همانطور که سرفههای گهگاهی طبیعی است اما سرفههای مداوم میتواند نشانهی اختلال یا بیماری باشد. سرفه بر حسب زمان درگیری به دو صورت است:
حاد و مزمن
سرفهای که کمتر از ۳ هفته طول بکشد، سرفهی حاد است.
مزمن در بزرگسالان زمانی است که طول مدت درگیری بیش از ۸ هفته باشد، در مورد کودکان زمانی که سرفه بیش از ۴ هفته طول بکشد، مزمن در نظر میگیریم.
شایع ترین علت یک عفونت تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا است. عفونتهای دستگاه تنفسی معمولا توسط ویروس ایجاد میشود و ممکن است چند روز تا یک هفته طول بکشد. عفونتهای ناشی از ویروس آنفولانزا ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. گاهی اوقات برای درمان سرماخوردگی ناشی از ویروس آنفولانزا نیز ممکن است با صلاحدید پزشک آنتی بیوتیک تجویز شود.
۲: بیماری ناشی از ویروس کرونا یا COVID-19
یکی از نشانههای ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا سرفه خشک است، اما سرفه به تنهایی دال بر ابتلای شخص به بیماری نیست. در صورت شک به بیماری COVID-19 تماس خود را با سایرین به حداقل برسانید، سعی کنید حتما دهان خود را در زمان سرفه بپوشانید و در صورت نیاز به مراکز درمانی مراجعه کنید.
۳: ورود ذرات تحریک کننده به گلو و راههای هوایی
سرفه یک مکانیسم دفاعی برای پاکسازی گلو و مجاری هوایی است. هنگامی که راههای هوایی با مخاط یا ذرات خارجی مانند دود یا گرد و غبار مسدود شوند، سرفه یک واکنش یا رفلکس دفاعی است که بدن تلاش میکند ذرات را خارج کند و تنفس را آسان تر کند.
معمولا این نوع مکرر نیست و ممکن است به صورت تک باشد، اما با قرار گرفتن در معرض تحریک کنندهها مانند دود، آن افزایش مییابد.
وضعیت التهابی ریه است که عمدتاً کیسههای میکروسکوپی هوا موسوم به آلوئولها را تحت تأثیر قرار میدهد. ذات الریه معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری به وجود میآید.
نوعی بیماری که عامل آن باکتری است و بیمار در اثر حملات شدید کبود میشود.
آلرژی زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن به یک مادهی خارجی واکنش نشان میدهد و سیستم ایمنی بدن آنتیبادیهایی تولید میکند که آلرژن (مادهی خارجی و حساسیت زا) را به عنوان مادهی مضر خارجی شناسایی میکند، حتی اگر مضر نباشد.
هنگامی که بدن با آلرژن در تماس قرار میگیرد، واکنش سیستم ایمنی باعث التهاب پوست، سینوسها، راههای هوایی و دستگاه گوارش میشود. شدت آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و میتواند از تحریک جزئی تا شوک آنافیلاکسی که تهدید کنندهی حیات است، متغیر باشد. با اینکه آلرژی را نمیتوان درمان کرد، اما میتوان علائم آن را کاهش داد.
بیماری مزمن التهابی مجاری هوایی که خس خس، تنگی نفس و سرفه از نشانههای آسم است. باید بدانید که در صورت تشدید آسم با صلاحدید پزشک لازم است از داروهای استنشاقی جهت درمان استفاده شود. ممکن است با افزایش سن کودک آسم هم بهبود پیدا کند و بیمار کمتر دچار حملهی آسم شود، اما بیمار مبتلا به آسم هیچ گاه به طور کامل درمان نمیشود.
التهاب مجاری هوایی انتهایی ریه را برونشیت گویند.
بازگشت غیر عادی محتویات و اسید معده به مری را ریفلاکس معده گویند. سوزش سر دل، درد قفسهی سینه (پشت جناغ)، بوی بد دهان و احساس ترش کردن از علائم ریفلاکس معده است. همچنین برگشت غذا به مری باعث ایجاد یک واکنش دفاعی در نای میشود و همین واکنش دفاعی موجب سرفه میشود.
سرفه یک مکانیسم دفاعی برای تخلیهی ترشحات پشت حلق است.
آسیب تارهای صوتی نیز میتواند موجب این بیماری شود.
استعمال دخانیات یکی دیگر از علل شایع این بیماری است. سرفه ناشی از استعمال سیگار تقریبا همیشه سرفهی مزمن با صدایی متمایز است واغلب به عنوان سرفهی سیگاری شناخته میشود.
توجه داشته باشید که برای درمان سرفه حتما با پزشک خود مشورت کنید و از هیچ دارویی برای درمان سرفه به صورت خود سرانه استفاده نکنید.
اقدامات خود مراقبتی دارویی ضد سرفه معمولا زمانی انجام میشود که علت آن ناشناخته باشد و باعث ناراحتیهای زیادی شده باشد. اگر از داروی ضد این بیماری استفاده میکنید، حتما به دستورالعمل آن توجه کنید. همچنین دقت کنید که در کودکان زیر ۴سال به هیچ عنوان بدون مراجعه به پزشک از دارو استفاده نکنید.
خوردن قطرهی ضد بیماری یا آب نباتهای مکیدنی ضد سرفه
جهت برطرف کردن سرفههای خشک و تسکین گلو درد میتوان از آنها استفاده کرد.به دلیل احتمال خفگی برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمیشود.
مصرف یک قاشق چای خوری عسل میتواند باعث کاهش آن شود.مصرف عسل برای کودکان زیر ۲ سال ممنوع است.جهت مرطوب سازی هوا، میتوانید از دستگاه بخور استفاده کنید.
مصرف مایعات باعث رقیق شدن مخاط گلو میشود.مایعات گرم، مانند چای دم کرده یا آب لیمو، میتوانند گلوی شما را تسکین دهند.
سیگار کشیدن یا تنفس دود سیگار باعث بدتر شدن آن میشود.
اگر سرفهی شما یا کودکتان بعد از چندین هفته بهبود پیدا نکرد یا علائم زیر را داشتید به دکتر اطفال و متخصص ریه مراجعه کنید:
همراه با خلط غلیظ یا بلغمیخستگیتب بیش از ۳۸ درجهی سانتی گرادتنگی نفس
اگر دچار علائم زیر شدید سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
خفگیدشواری در تنفس یا بلعیدنسرفه با خلط خونی یا صورتی